Jak pomidor zawitał do Polski?

Pomidor jest dziś warzywem, bez którego trudno byłoby wyobrazić sobie codzienną dietę. Mamy z nim do czynienia pod różnymi postaciami. Nie tylko w formie surowej, ale także przetworzonej. Warzywo to jest bowiem głównym składnikiem koncentratów, sosów i keczupów. Pomidor stanowi również podstawę street foodu. Można go znaleźć w burgerach, w kebabie, w pizzy i w wielu innych popularnych daniach. W tradycyjnej kuchni polskiej brakuje jednak potraw, które miałyby w swoim składzie pomidora. Dlaczego tak jest?

Historia pomidora w Polsce

Nieobecność pomidora w tradycyjnych polskich potrawach wynika stąd, iż warzywo to zaczęto uprawiać na naszych ziemiach na masową skalę dość późno – dopiero po I wojnie światowej. Nie znaczy to jednak, że dopiero wtedy pomidor zawitał do Polski. Po raz pierwszy pojawił się on w naszym kraju w I połowie XVI wieku. Małżonką króla Polski, Zygmunta I Starego, była wtedy pochodząca z Włoch Bona Sforza. W związku ze swoimi wizytami w rodzinnym kraju królowa Bona miała dostęp do wszelkich nowości, jakie po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku napływały do włoskich portów. Jedną z tych nowości były właśnie pomidory, które dzięki Bonie pojawiły się w Polsce obok innych warzyw, m.in. kalafiora, brokułów, szpinaku, marchwi czy sałaty. Przywożone przez Bonę warzywa, ze względu na kraj pochodzenia królowej, doczekały się miana włoszczyzny.

Początkowo pomidora nie jadano, jego owoce uważano za trujące. Traktowano go tylko jako roślinę ozdobną i to mimo tego, że amerykańscy tubylcy nie mieli oporów przed jedzeniem pomidorów. Wręcz przeciwnie, spożywali je dość chętnie. Dopiero z czasem do jedzenia pomidora zaczęto się przekonywać także w Europie. Najpierw krok ten został wykonany w takich krajach jak Hiszpania czy Włochy i to właśnie dlatego pomidor jest tam tak popularnym składnikiem potraw. W Polsce uprawy pomidorów upowszechniły się dopiero po I wojnie światowej.

Skąd nazwa pomidor?

Ciekawostką jest to, skąd wywodzi się polska nazwa pomidora. Otóż wzięła się ona od francuskiego określenia pommes d’or, które oznacza złote jabłka. Pierwotnie nazywano tak pomidory, dlatego że ich pierwsze odmiany, które przywędrowały z Ameryki do Europy, były właśnie koloru złotego. Dlaczego zatem w wielu innych europejskich językach nazwa pomidora zbliżona jest do angielskiego tomato? To od azteckiego xitomatl, które to słowo oznaczało duży, pulchny owoc. Po uproszczeniu nazwa ta dała początek odpowiednikom angielskim, francuskim, niemieckim czy hiszpańskim.